2023 Автор: Christopher Dowman | [email protected]. Акыркы өзгөртүү: 2023-05-24 14:06
Ооруларды көзөмөлдөө жана алдын алуу борборлору 2014-жылга карата өмүрүнүн узактыгы боюнча маалыматтарын жарыялап, ак америкалыктардын өмүрүнүн узактыгы бир аз кыскарганын ачыктады. Эксперттердин айтымында, сууга түшүү жаш жана орто жаштагы ак адамдарда баңги заттын ашыкча дозасын колдонуунун көбөйүшү жалпы ак калктын өмүрүн кыскартып жатканынын белгиси болушу мүмкүн.
Ассошиэйтед Пресс агенттигинин маалыматы боюнча, испаниялыктар 2014-жылы эң көп өмүр сүрүшкөн, аялдар үчүн 84 жаш, эркектердики 79 жаштан бир аз жогору болгон. Кара америкалыктар спектрдин карама-каршы жагында болушкан, орточо жашоо узактыгы аялдар жана эркектер үчүн 78 жана 71,8 болгон. Актар, алардын күтүү азайса да, аялдар үчүн 81 жана эркектер үчүн 76,5 менен орто рейтингди басып алды. Актар жашоонун узактыгы азайган жалгыз расалык демографиялык адамдар болгон – каралар 2014-жылы бүтүндөй бир жыл бою 75,6га, ал эми испандар 81,6дан 81,8ге секирген.
Акыркы изилдөөлөр азыраак билимдүү актар менен жаш актардын арасында өлүмдүн күтүлбөгөн жогорку көрсөткүчтөрүн тапты. Бул көрүнүш демографтарды таң калтырды, бирок маалыматтарды талдаган Саламаттыкты сактоо статистикасы боюнча Улуттук борбордун статистиги Элизабет Ариас 20 жаштан 50 жашка чейинки актардын тобун негизги көйгөй катары белгиледи.
"Калктын бул сегментиндеги өлүмдүн өсүшү бүткүл топтун төрөлгөндө күтүлгөн өмүрүнүн узактыгына таасир эте тургандай чоң болду" деди ал The New York Times гезитине. "Бул абдан адаттан тыш нерсе."
Ариастын айтымында, ак калктын өлүмүнүн санынын көбөйүшүнүн негизги себептеринин бири боор оорулары, баңгизаттын ашыкча дозасы жана өзүн-өзү өлтүрүү болгон. Бул демографиянын жашоо узактыгы ондогон жылдар бою көтөрүлүп келген, бирок 2012 жана 2013-жылдары токтоп калган. Өмүрдүн узактыгынын маал-маалы менен төмөндөшү эч кимди укпаган көрүнүш эмес. 1993-жылы СПИД эпидемиясынын учурунда бүтүндөй өлкөнүн өмүрүнүн узактыгы төмөндөп, 2005-жылы өзгөчө сасык тумоо маалында кайталанды.
Бул убактылуу төмөндөштөр статистикалык жыпар жыттуу деп эсептелет, деди Саламаттыкты сактоо статистикасынын Улуттук борборунун кызматкери Роберт Андерсон. 2014-жылдагы төмөндөө ушул категорияга туура келиши мүмкүн же Андерсондун айтымында, "бул боло турган нерселердин жарчысы болушу мүмкүн".
Көбүнчө жашоонун узактыгына орто жаштагы же андан кичүү курактагы адамдардын өлүмү таасир этпейт, анткени бул өлүмдөр өтө сейрек кездешет. Эксперттер мындай өлүмдөрдүн көбөйүшүн көбүнчө эркектердин согушка же эпидемияга барышы менен байланыштырышат.
Пенсильвания университетинин демографы Сэмюэл Престон: «Өмүрдүн узактыгы жыл сайын өсөт деген үмүт бар жана бул өткөн кылымда дээрлик жыл сайын ишке ашууда.